Yüce Allah kainattaki bütün varliklari insanligin hizmetine sunmustur. Bunlari yararlanilabilir ekonomik mallar durumuna getirmek iktisad faaliyetle olur. Bunun icin finansmana ihtiyac vardir. Tarihi sürecte degisik finansman yöntemleri gelistirilmistir. Bu yöntemlerden kimi karsiliksiz karza, kimi risk ve menfaat paylasimi temelli ortakliga, kimi de faizli krediye dayanir. Islamda diger dinlerde oldugu gibi karsiliksiz karz ve ortaklik yöntemleri mesru, faizli kredi yöntemi gayri mesru görülmüstür.
Ister ortakliga ister krediye dayansin finansman yöntemleri degisik acilardan siniflandirilir; bunlardan biri de vadelerine göredir. Finansman islemine temel olusturan sözlesmenin vadesi bir yil ve daha fazla olanlar sermaye piyasasi islemleriürünleri, bir yildan az olanlar para piyasasi islemleriürünleri olarak adlandirilir. Piyasalarda her bir baslik altina giren cok sayida islemürün vardir.
Elinizdeki eser 1 Islami Finansa Giris, 2 Islam Finans-I Faizsiz Bankacilik, 3 Islam Finans-II Para ve Sermaye Piyasalari ve 4 Islam Finans-III Vadeli Islem Piyasalari adiyla yayimlanmasi planlanan dört serilik kitap dizisinin ücüncüsünü olusturmaktadir. Bunu takiben digerleri de kisa sürede okuyucuya sunulacaktir.
Ücüncü seriyi olusturan bu kitapta fikh, iktisad ve tatbik acidan para ve sermaye piyasasi islemleri incelenmistir. Calisma bir Giris ve iki ana bölümden olusmaktadir. Giriste öncelikle Islamdaki finansal hayata iliskin temel ilkeler ele alinmis, bunlardan öne cikanlar günümüz finansal islemleriyle iliskili sekilde sunulmustur. Daha sonra tanim, tasnif, belli basli kurumlar ve islemler bakimindan piyasa kavrami üzerinde durulmustur.
Birinci bölümde sermaye piyasasi islemleri ayrintili olarak incelendi. Bu ürünler geleneksel ve Islami diye nitelenenler olmak üzere ikiye ayrildi ve her biri yapisi, finansal fonksiyonlari ve fikhi nitelikleri bakimindan degerlendirildi. Özellikle faizli türlere alternatif olarak gelistirilen Mudaraba ve Müsareke Sertifikalari, Desiyab Ortaklik Sertifikalari DOS, Kar ve Zarar Ortakligi Belgeleri KOB, Gelir Ortakligi Senetleri GOS, Gelire Endeksli Senetler GES ve Kira Sertifikalari Sukuk üzerinde etraflica duruldu; bu evraklarin isleyis ve fikh nitelikleri ayrintili sekilde tahlil edildi.
Ikinci bölüm para piyasasi islemlerine ayrilmistir. Geleneksel islemlere kisaca deginildikten sonra Teverruk basta olmak üzere Islam para piyasasi ürünü olarak adlandirilan islemlerden her biri icerik, isleyis ve fikh hüküm bakimindan ayrintili olarak tahlil edilmistir. Calisma, degerlendirme ve tespitlerle sona ermektedir.
Bu eserin meydana gelmesinde katkisi olanlari burada ayri ayri saymam imkansizdir. Öncelikle egitim hayatiminin basindan bugüne kadar yetismemde emegi gecen ailem, bütün hocalarim ve diger madd, manev katkisi olanlara mütesekkirim.
Eseri basma lütfunda bulunan Süleymaniye Vakfinin degerli calisanlari ve yöneticilerine tesekkür ederim. Ilm hayatimin bütün safhalarinda kendilerinden madd-manevi her türlü destegi gördügüm degerli ilim adami Prof. Dr. Abdülaziz Bayindira ayrica tesekkürü bir borc bilirim.
Yüce Allahtan bu eseri hayirlara vesile kilmasi niyazimla...
- Prof. Dr. Servet Bayindir
FatihIstanbul, 2015
